Moe zijn hoort bij het leven. Het is een mechanisme in het lichaam dat je laat weten dat je het wat rustiger aan moet doen, zodat je lichaam zich weer kan recupereren. Het kern symptoom van wat in de Westerse Geneeswijzee Chronisch Vermoeidheidssyndroom of CVS wordt genoemd is excessieve vermoeidheid zonder aanwijsbare reden die langer dan 6 maanden aanhoudt. Daarnaast heeft men vaak last van minimaal 4 van onderstaande klachten:

*spierpijnen over het gehele lichaam *pijnlijke gewrichten *mentale dufheid *een pijnlijke keel *gezwollen  lymfe klieren * hoofdpijnen *slaap stoornissen * moeilijk herstel  van vermoeidheid.

Binnen de Westerse geneeswijze wordt vaak gewezen naar virale en/of stress oorzaken en hormonale problemen.

De oudste gedocumenteerde teksten zoals de Huang Di Nei Jing  en de Su Wen binnen de Chinese Geneeswijze, wijzen op gerelateerde symptomen die worden omschreven als vermoeidheid en zwakte. Zwaartegevoel in het lichaam en moeite de ledematen te bewegen. Je kunt in de klassiekers 4 aspecten terug vinden.

Uitputting van het lichaam In de Su Wen wordt gesproken over de 5 uitputting van het lichaam: langdurig kijken schaadt het hart/bloed, te veel liggen schaadt Qi, te veel zitten schaadt spieren, te veel staan schaadt botten en langdurig wandelen schaadt de pezen. Deze vormen van overbelasting veroorzaken onder andere oververmoeidheid. Als we de huidige werknemer beschouwen, die 8 of meer uur per dag zittend achter een computer of tablet scherm doorbrengt of sommige mensen met een staand beroep zoals kappers, dan kun je je voorstellen dat men na geruime tijd lichamelijke overbelasting kan oplopen.

Mentale uitputting De Ling Shu teksten belicht de mentale invloed van uitputting en geeft aan dat te veel overbelasting van het brein, de ‘ besturende geest van het hart’ herbergt (Shén), verstoring van emotie en intuïtieve van de lever (Hun), de moed en dapperheid van de long (Po), wil en wilskracht van de nier (Zhi) en het intellect van de milt (Yi) veroorzaakt. In veel Oosterse culturen wordt de connectie en de invloed van de geest op het lichaam onderschreven. In de huidige maatschappij zien we door de toegenomen eisen op mentaal gebied, dat men wordt overbelast, met onder andere chronische vermoeidheid en andere gerelateerde aandoeningen als gevolg.

Ontregeling van het levensritme De Su Wen legt in verschillende hoofdstukken de relatie tussen de menselijke vitale energie en de relatie met de natuurlijke omgeving. En over de ontregeling van het levensritme waardoor het lichaam vermoeid en verzwakt raakt.  De mens, zo zegt de gele keizer Huang Di, wordt gevormd en gevoed door de 4 seizoenen. Lente, Zomer, Herfst en Winter. Hij beschrijft ook het Yin/Yang principe en de veranderingen van Yange energie, in een dag, die zijn ritmes heeft. De Yange Qi in het lichaam is als de zon. Zoals de zon in de ochtend in het Oosten oprijst, zo rijst het yang qi in het lichaam zich naar het lichaamsoppervlakte en opent de poriën.  Om 12:00 uur bereikt het yang zijn hoogtepunt. Als de zon ondergaat  beweegt de yange energie zich naar binnen waardoor de poriën sluiten. Tijdens de yinne energie die haar hoogtepunt om 00:00 uur s’nachts bereikt, is het af te raden om zich aan extreem lichamelijke activiteit over te geven. Het zelfde geldt voor de seizoenen. Als de mens deze ritmes niet volgt, ontstaan er problemen met de ‘Ying Wei’. Ik moet altijd even fronzen als ik bedenk dat veel  mensen, zeker in de winter, na het werk, laat eten en daarna nog naar de gym gaan of gaan rennen of andere sporten doen. Terwijl het raadzaam is om als het donker wordt activiteit af te bouwen en je voor te bereiden op de nacht.

Verkeerd dieet Huang Di vermeldt in zijn teksten in de Su Wen ook dat Yange energie moet worden beschermd door Yinne energie. Dit kan o.a. negatief beïnvloedt worden door een verkeerd dieet. Binnen de 5 elementenleer wordt ten aanzien van de 5 smaken vermeld: te veel zuur veroorzaakt een over activiteit van de lever met verzuring en een opbouw van spanning in het lichaam en een onder activiteit van de milt met een slechte spijsvertering. Te veel zout verzwakt de botten, is slecht voor ons zenuwstelsel en de botten, veroorzaakt kramp en vermindering van spierweefsel en stagneert ook het hart qi waardoor een verhoogde bloeddruk ontstaat. Te veel zoet maakt het hart onrustig en verbreekt de samenwerking met de nieren. Hierdoor veroorzaakt ophoping van vocht en vetten stagnatie in het systeem. Te veel bitter verstoort de bloedcirculatie en bemoeilijkt de spijsvertering in de maag. En te veel scherpe smaak verzwakt de huid en vitaliteit door ademhalingsproblemen en kan disbalans in de spieren en pezen veroorzaken. Tegenwoordig kunnen we niet om de steeds slechter wordende kwaliteit van voeding en voedingsgewoonten heen.  Niet in het minst door allerlei toevoegingen aan, maar ook raffinage van voedsel. Hierdoor ontstaan verstoringen in het spijsverteringssysteem met als gevolg degeneratie van het lichaam en lichamelijke problemen door verzwakking van energie, bloed en weefsels.

De rol van de Lever en het hout element Vanuit de Chinese geneeswijze gezien is Lever Qi stagnatie de meest voorkomende oorzaak van ziekte.  De lever reguleert de *Qi beweging ofwel de beweging van de energie binnen het lichaam, * 7 emoties zijnde woede, vreugde, piekeren, verdriet, bezorgdheid/melancholie, angst en vrees welke ook gerelateerd zijn aan de Shen, Hun, Po, Zhi en Yi. *Qi, Xue en Jin Ye balans. Vrij vertaald de balans tussen energie, bloed en lichaamsvloeistoffen. Als de lever langdurig gestagneerd is volgt uitputting en oververmoeidheid. De lever controleert de pezen en de pezen staan onder controle van de gewrichten. Zeer langdurige Lever Qi stagnatie zal op den duur pijn en zwakte in de spieren, pezen en gewrichten als gevolg hebben.

De rol van de milt en het aarde element Vermoeidheid, mentale dufheid, plum pit qi, gezwollen lymfe klieren, overgewicht of zwaarte gevoel in het lichaam Bovengenoemde problemen zien we wanneer de milt niet meer goed zijn transformerende functie uit kan oefenen, waardoor afval als ‘slijm en vocht’ het organisme gaan verstoren. Dit kan het gevolg zijn als – vanuit de 5 elementen theorie – hout het aarde element over-controleert door langdurige lever Qi stagnatie. Interne hitte wordt veroorzaakt door de wrijving met de ophoping van afval. Maar ook langdurige slechte eetgewoontes kunnen de Milt in de war sturen met als gevolg ophoping van vocht en slijm.

Bovengenoemde vocht en slijm kan ook resulteren in hitte en toxiciteit in het lichaam. Hierbij kun je denken aan lichte koorts en opvliegers. Bij milt leegte zie je oververmoeidheid en zwaarte in de ledematen, met slechte eetlust, opgezwollen maag, losse ontlasting en koude ledematen.

De rol van de nieren en het hart ofwel het water- en vuur element. De nieren zijn de zee van merg. Een leegte veroorzaakt duizeligheid, geluid in de oren, pijnlijke/zwakke onderrug/knieën. Maar ook koude sensatie in het lichaam, frequent plassen, kortademigheid die verergert door bewegen, impotentie of onregelmatige menstruatie zijn problemen die op een Nier Yin of Yang leegt wijzen.

Als daar nog slaapproblemen, opvliegers, nachtzweten en irritatie bij komen, dan zie je dat interactie van de nieren en het hart verstoort is. Ik zie een direct verband tussen de overdaad van suikers in onze voeding en wat dit doet met de hart – nier as en gezondheidsproblemen die daar uit voort komen.

Verwachtingen ten aanzien van behandeling met Chinese Geneeswijze. Wanneer er sprake is van Chronische vermoeidheid door stagnatie van de lever, onder activiteit van de nier, van de milt of hitte, dan is het mogelijk binnen 3 maanden goede resultaten te halen met TuiNa en Acupunctuur. Wordt deze vermoeidheid veroorzaakt door leegte van de nieren en obstructie van slijm dan heb je een langere adem nodig. Dit soort aandoeningen nemen altijd een langere tijd in beslag. Ik heb begrepen dat mensen soms afhaken na 2 maanden, wanneer zij zich al iets beter voelen. Dit valt dan vaak samen met het feit dat behandeling na een x aantal keer niet meer wordt vergoed door de ziektekostenverzekeraar. Jammer genoeg zullen in de meeste gevallen de klachten weer terug komen.

Uit bovenstaand betoog kun je opmaken dat het belangrijk is om naast therapie ook de voeding aan te passen. Let vooral ook op voeding dat rijk is aan vitamines en mineralen. Eventueel speciale kruiden. Beweging met mate blijft ook belangrijk. Denk daarbij aan Qi Gong, Tai Ji, Yoga en wandelen.

Ik zie dagelijks cliënten in mijn praktijk die hulp vragen bij het vinden van de balans tussen de eisen die de huidige maatschappij aan hen stelt en de prioriteitstelling ten aanzien van hun vrije tijd, voeding en lifestyle.

In het kader van: ‘beter voorkomen dan genezen’ zie ik bovengenoemde als een pleidooi voor aandacht voor gezondere voeding en leefwijze zoals deze al eeuwen worden beschreven door verschillende Oosterse Wijsgeleerden in combinatie met de kennis die we tegenwoordig bezitten ten aanzien van de kwaliteit van voeding in onze huidige maatschappij.

Slaapproblemen
Insomnia is de meest voorkomende slaapstoornis