Lever en galblaas
Binnen de Chinese Medicine (TCM) komen deze organen binnen de 5 elementenleer overeen met de houtfase, de richting het oosten, het lenteseizoen, de klimatologische toestand wind, de kleur groen, de emotie woede, de smaak zuur, de geur geiten en het geluid schreeuwen. Zintuigen zijn de ogen. Ze controleren de pezen (spieren en gewrichten) en hun gezondheid wordt weerspiegeld in de nagels.
De lever is het orgaan dat verantwoordelijk is voor de verspreiding en regulering van Qi door het hele lichaam. Zijn karakter is vloeiend en vrij. Zo kunnen depressie en frustratie de functie ervan verstoren. Het is ook verantwoordelijk voor de opslag van de vitale substantie bloed wanneer het lichaam in rust is. Dit kenmerk, gecombineerd met de controle over de onderbuik, maakt het het belangrijkste orgaan met betrekking tot de menstruatiecyclus en seksualiteit van de vrouw. De energie van de lever is binnen de orgaanklok op zijn max tussen 01.00 en 03.00 en zijn minst tussen 13.00 en 15.00 uur.
De galblaas slaat gal op die door de lever wordt geproduceerd en scheidt deze uit. Samen met het hart is de galblaas verantwoordelijk voor de besluitvorming. De energie van galblaas is binnen de orgaanklok op zijn max tussen 23.00 en 01.00 en zijn minst tussen 11.00 en 13.00 uur.
Depressie of langdurige frustratie kan de verspreidingsfunctie van de lever verstoren en resulteren in aanhoudende depressie, een slecht humeur en een pijnlijk gezwollen gevoel in de borst en flanken. Als dit verergert, kan dit leiden tot disharmonie tussen het leven en de maag en/of milt. Deze stoornis wordt gekenmerkt door de opstand van qi in de laatste twee genoemde organen, waarbij de qi in de tegenovergestelde richting beweegt dan normaal gesproken. In het geval van de maag, waarvan de qi normaliter daalt, kan opstandige qi de hik betekenen of braken. De qi van de milt daarentegen is gewoonlijk naar boven gericht opstandige qi in dit orgaan betekent diarree.
Depressie van de lvier qi is vaak de hoofdoorzaak van veel vrouwenklachten, waaronder onregelmatige menstruatie, gezwollen en pijnlijke borsten, PMS enzovoorts.
Een van de belangrijkste functies van Qi is de opslag van bloed, met de daarbij behorende nadruk op voeding en bevochtiging. Wanneer het leverbloed onvoldoende is (ernstige gevallen worden deficiënte lever-yin genoemd), is de lever niet in staat om te bevochtigen. Dit manifesteert zich in droge, pijnlijke ogen, met wazig of zwak zicht, gebrek aan soepelheid of pijn bij het bewegen van de gewrichten, droge huid, duizeligheid (gebrek aan bloed in het hoofd) en onregelmatige menstruatie. Naarmate de deficiënte lever-yin ernstiger wordt, treden de condities oplopend levervuur of hyper lever-yang op. De aandoening manifesteert zich in een slecht humeur, rusteloosheid, hoofdpijn, duizeligheid, een rood gezicht en ogen, en een droge mond. Ze ontstaan wanneer de lever-yin zo gebrekkig is dat hij niet in staat is de lever-yang te behouden die ongecontroleerd naar het hoofd stijgt. Waar zoveel van de symptomen zich voordoen als een aandoening van het hoofd, kan ook een zwakte in de onderste gewrichten van het lichaam worden waargenomen.
Er zijn verschillende betekenissen van het woord ‘wind’. Het is noodzakelijk om hier de ‘leverwind’ te bespreken, of het patroon de inwendige beweging van de lever wind. Dit patroon verschijnt vaak als een verergering in de ontwikkeling van de aandoening levervuur, of lever yang die toeneemt. Beweging van de ‘interne wind’ blijkt uit een plotseling begin van de volgende symptomen: duizeligheid, duizeligheid bij beweging, spasmen, verlamming, bewegingsmoeilijkheden, ernstige duizeligheid enzovoort. Deze symptomen vertegenwoordigen de voorbijgaande desoriënterende en uiteindelijk dissociatie functies van wind. De voornaamste aandoening die samenhangt met de galblaas, is een aangetaste stroom van gal, veroorzaakt door residu en hitte. Dit manifesteert zich door pijn in het gebied van de lever een drukkend gevoel van volheid in de buik en gelige ogen, -huid, -urine en -tong.